Negatieve prijzen zijn eigenlijk een raar fenomeen. Hoe kan het nou dat prijzen negatief kunnen worden? Toch komen negatieve onbalansprijzen tegenwoordig bijna 2 uur per dag voor. Negatieve energieprijzen ontstaan doordat de energiemarkt altijd in balans moet zijn. Wanneer er grootschalig veel meer wind en veel meer zon is dan voorspeld kan het zijn dat vraag en aanbod niet gelijk zijn en de prijs negatief wordt.
Zoals je geld ontvangt wanneer je produceert en de prijzen positief zijn, zo betaal je geld wanneer je produceert en de prijzen negatief zijn. Daarom is het financieel beter om dan niet te produceren. Het tijdelijk stilzetten van je wind- of zonnepark wordt curtailment genoemd.
Negatieve EPEX-prijzen ontstaan wanneer er voor de volgende dag langdurig meer productie dan consumptie wordt voorspeld. Dit komt veel minder vaak voor dan negatieve onbalansprijzen. Dit komt doordat het een dag van tevoren nog mogelijk is om je stroomproductie uit gas of kolencentrales te verminderen.
Negatieve onbalansprijzen komen echter veel vaker voor. Immers, onbalans komt uit fouten in voorspellingen en het weer is nou eenmaal moeilijk te voorspellen. Als er veel meer wind of veel meer zon is dan verwacht, wordt er veel meer geproduceerd en is Nederland in surplus. Het elektriciteitsnet komt onder druk, en daarom wordt meer energie produceren, of minder verbruiken, dan je op de day-ahead markt hebt verkocht bestraft met negatieve onbalansprijzen. Voor elke kWh meer geproduceerd dan voorspeld ga je dus betalen. Máár, deze negatieve prijzen bieden voor duurzame energieproducenten ook grote kansen. Namelijk: curtailment.